Franczyza w Polsce – o czym warto wiedzieć?
Chcąc otworzyć własny biznes, często zastanawiamy się, od czego zacząć i jaką opcję wybrać. Ciekawym pomysłem w wielu przypadkach wydaje się być franczyza, szczególnie jeśli mamy własny kapitał, jednak wciąż nie jest on wystarczający, by otworzyć np. własną restaurację. Franczyza w Polsce funkcjonuje bardzo dobrze – możemy znaleźć wiele znanych lub mniej znanych marek, które oferują swoje biznesy franczyzobiorcom. W ostatnich latach obserwujemy także wzrost popularności franczyz w sektorze e-commerce, usług zdalnych oraz ekologicznych, odpowiadających na potrzeby świadomych konsumentów.
Czy faktycznie jest to dobry wybór? Jakie plusy i minusy oferuje biznes franczyzowy? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na najbardziej nurtujące pytania, by franczyza w Polsce nie miała przed Wami tajemnic.
Czym w ogóle jest franczyza?
Aby podjąć właściwe decyzje, trzeba wiedzieć, z czym się mierzymy. Najprostsza definicja franczyzy określa ją jako działalność gospodarczą prowadzoną pod nazwą danej sieci (franczyzodawcy) przez przedsiębiorcę (franczyzobiorcę), który działa we własnym imieniu, jednak przestrzega zasad i reguł, które określa umowa franczyzy.
Wyróżnia się dwa rodzaje franczyzy:
- dystrybucyjną, gdzie franczyzodawca podaje własne know-how w zakresie produktów oraz ich sprzedaży. Franczyzobiorca w tym modelu prowadzi sprzedaż pod szyldem danej marki;
- usługową – franczyzodawca udostępnia swoje know-how w zakresie oferowanych usług. Franczyzobiorca w tym modelu prowadzi miejsce usługowe pod znaną nazwą marki.
Powstają również nowe modele franczyzowe, takie jak franczyza hybrydowa (łącząca sprzedaż stacjonarną i online) czy mikrofanczyzy (biznesy o niskim koszcie wejścia).
Co na początek – franczyza w Polsce
Kiedy już podejmiemy decyzję, że ten model biznesu jest dla nas odpowiedni, powinniśmy zastanowić się nad kilkoma kwestiami. Poniżej podajemy nasze propozycje, które ułatwią podjęcie ostatecznej decyzji oraz przypomną ważne kwestie organizacyjne, którym warto poświęcić trochę czasu. Przed podpisaniem umowy postaraj się, by:
- Sporządzić listę sieci franczyzowych, które są dla nas osiągalne.
- Przeprowadzić analizę rynku i konkurencji.
- Sprawdzić opinie innych franczyzobiorców o danej sieci – doświadczenia praktyków mogą pomóc uniknąć niespodzianek.
- Sporządzić biznesplan i niezbędne symulacje.
- Przeczytać dokładnie umowę. W razie wątpliwości zapytać o niezrozumiałe kwestie franczyzodawcę i/lub prawnika.
Dodatkowo pamiętaj, by nie wpłacać żadnego depozytu, który nie podlega zwrotowi, oraz nie zdawać się jedynie na prognozy biznesowe.
Tworzenie prawie własnego biznesu
Warto nawiązać współpracę z marką, która ma już ugruntowaną pozycję na rynku. Mniej zaskoczeń i ryzyka. Trzeba zapoznać się z ideą, prognozami i wszystkimi obowiązkami franczyzobiorcy. Wiele marek zapewnia wsparcie merytoryczno-doradcze i szkolenia, niektórzy oferują także pomoc i finansowanie przy np. wyposażeniu lokalu w sprzęt czy towar.
Obecnie wiele firm oferuje również wsparcie w zakresie marketingu internetowego, co jest szczególnie ważne w dobie rosnącego znaczenia mediów społecznościowych i rynku e-commerce w biznesie.
Istotna jest także wyłączność terytorialna, tj. zapewnienie, że w pobliżu nie powstanie inny punkt tej samej sieci.
Ważne dla obu stron jest to, że franczyzodawca musi umieć udowodnić, że jego biznes działa dobrze i ma potencjał rozwojowy. Franczyzobiorca natomiast musi umieć dopasować się do ustalonych umową reguł (opłaty, przestrzeganie zaleceń).
Plusy i minusy
Wiemy, że najlepiej podejmuje się decyzje na podstawie porównań plusów i minusów. Oto nasza lista, która podsumowuje powyższe rozważania.
PLUSY
- efektywna forma współpracy, zakorzeniona pozycja na polskim rynku,
- daje przewagę konkurencyjną nad tzw. “wolnymi strzelcami”,
- tańszy proces otwarcia biznesu niż w przypadku samodzielnego przedsięwzięcia,
- małe ryzyko niepowodzenia,
- nie trzeba (w większości przypadków) posiadać specjalistycznej wiedzy, by być franczyzobiorcą,
- sprawdzony pomysł na biznes = gotowa recepta na odniesienie sukcesu,
- łatwiejszy start w porównaniu do całkowicie niezależnego biznesu,
- po podpisaniu umowy franczyzobiorca pozostaje niezależnym przedsiębiorcą.
Wiele sieci oferuje również elastyczne modele pracy, np. franczyzy mobilne lub zdalne, co pozwala dostosować biznes do stylu życia.
MINUSY
- określone zobowiązania, często niezmienialne, np. poufność informacji, stałe opłaty, przestrzeganie standardów obsługi czy wystroju,
- posiadanie własnego kapitału, często nieobciążonego kredytem (duże sieci często przewidują inwestycję rzędu co najmniej 40 proc. własnych środków),
- składka na wspólny fundusz marketingowy,
- przestrzeganie wszystkich standardów i zobowiązań już od startu,
- franczyzobiorca musi pamiętać, że nie otrzymuje gotowego biznesu, sam musi odpowiadać za jego rozwój, płynność finansową czy zatrudnienie pracowników.
Warto też zwrócić uwagę na tzw. „ukryte koszty” – niektóre sieci mogą wymagać dodatkowych opłat za materiały promocyjne lub szkolenia.
Zainspiruj się najlepszymi!
Zostawiamy Wam też katalogi najlepszych franczyz w Polsce i na świecie. Zainspirujcie się! A jes.i potrzebujecie fachowej porady – zapraszam na konsultację!
Top 10 najlepszych franczyz w Polsce:
- Żabka (Freshmarket)
- Carrefour Express
- McDonalds
- Subway
- Al Capone
- Godan
- Ziebart
- Esotiq
- Epaka.pl
- Monetia