SERIA Najczęstsze pułapki psychologiczne – podatność na zagrożenia i zranienia
Kolejny post z cyklu najczęstszych pułapek psychologicznych.
Dziś przyjrzymy się zjawisku, jakim jest podatność na zagrożenia i zranienia.
Cykl inspirowany jest książką Jeffreya E. Younga i Janet S. Klosko „Program zmiany sposobu życia. Uwalnianie się z pułapek psychologicznych.
Osoby posiadające schemat podatności na zagrożenia bardzo często odczuwają lęk – wyolbrzymiają ryzyko niebezpieczeństwa oraz minimalizują zdolności do poradzenia sobie z nimi. Są hipochondrykami, są czujni, ciągle się zamartwiają o różne sprawy, nadmiernie kontrolują swoje finanse, mają wyolbrzymione obawy dotyczące grożącego niebezpieczeństwa ich bliskich. Unikają zmian. Istnieją 4 typy dotyczące tego schematu:
1. Zdrowie i choroba.
2. Niebezpieczeństwo.
3. Ubóstwo.
4. Utrata kontroli.
Skąd się bierze schemat: podatność na zagrożenia i zranienia?
W wielu przypadkach początki występowania schematu leżą w dzieciństwie. Osoby cierpiące na podatność na zagrożenia mogły mieć nadopiekuńczych rodziców, którzy byli nadwrażliwi i pełni obaw w wielu obszarach życia. Rodzice mogli przestrzegać dzieci przed specyficznymi zagrożeniami i chorobami, co spowodowało u dziecka uczucie niepewności i lęku, aby uporać się z codziennymi problemami. W tym kontekście mocno polecam serię książek, dedykowanych dorosłym dzieciom z rodzin dysfunkcyjnych – np. taką, taką i taką.
Jeszcze innym powodem występowania tego schematu jest ciężka choroba u dziecka, która sprawiła, że czuło się jako słabe, co przeniosło do dorosłego życia.

Jak można zaradzić pułapce, gdy zauważasz u siebie podatność na zagrożenia i zranienia?
– spróbuj znaleźć źródło swojego schematu
Przypomnij sobie sytuacje z dzieciństwa, które spowodowały, że zaczęły się u Ciebie początku odczuwania lęku i niepokoju w codziennym życiu.
– wypisz listę określonych rzeczy, których boisz się wykonywać
Wymień sytuacje, które wywołują u Ciebie poczucie lęku i oszacuj ten lęk w skali od 0 do 10. W jakich sytuacjach poczucie niepokoju jest wysokie, a w jakich niskie?
– spotkaj się z osobami Ci bliskimi i pozwól im pomóc w przezwyciężeniu lęku u Ciebie
Poproś, by zaczęli mniej Cię chronić i uspokajać, jak do tej pory to robili.
– praktykuj techniki relaksacyjne
Pomogą Ci skontrolować fizyczne symptomy występowania lęku. Bardzo pomocna jest w tym medytacja oraz kontrola głębokiego oddychania. Stosuj techniki relaksacyjne zwłaszcza w momentach, kiedy czujesz, że schemat jest aktywizowany. Więcej np. o technice Hawkinsa (uwalnianie emocji) pisaliśmy tutaj.
Jeśli schemat jest silny i nie potrafisz sobie sam/sama z nim pomóc – rozważ podjęcie terapii. Nie wstydź się prosić o pomoc.
Co myślisz o tym cyklu? Czy widzisz jeszcze jakieś rozwiązania? Podziel się swoją refleksją w komentarzu lub umów na konsultację, podczas której zidentyfikujemy Twoje trudności i znajdziemy najlepsze rozwiązania.